Wypalanie traw to problem, który co roku dotyka sporej części obszaru Polski. Warto pamiętać o tym, że jest to działanie nielegalne. Dlaczego?
Dlaczego wypala się trawy?
W kulturze rolniczej wypalanie trawy, chwastów i innych resztek pożniwnych jest głęboko zakorzenioną metodą tradycyjną. Zgodnie z tą tradycją gleba jest nawożona, chwasty są niszczone. To natomiast według rolników pomagało oszczędzić cenny czas. Przekonanie to natomiast może pochodzić już z czasów starożytnych. Metoda ta jest nieefektywna i ostatecznie szkodliwa dla środowiska. Niemniej jednak teoretycznie pozytywnym aspektem spalania trawy miało być nie tylko usuwanie suchych roślin, ale także usuwanie wszystkich nasion chwastów. Co ciekawe, tak się wcale nie stało. Chwasty są odporne na bezpośrednie działanie ognia. Oznacza to, że bez względu na to, jak bardzo się staramy, po prostu świetnie sobie z nim radzą. Po pożarze w glebie pozostanie duża liczba nasion chwastów.
Dlaczego wypala się trawy? W pewnym czasie pojawiło się również przekonanie, że popiół nadaje glebie szlachetności. Warto jednak wiedzieć, że po pożarze większość związków azotu w górnej warstwie gleby zwyczajnie paruje. Popioły bogate w związki fosforanowe i potasowe są często po prostu zdmuchiwane i ostatecznie nie wpływają pozytywnie na glebę.
Skutki wypalania traw
Wypalanie traw w Polsce jest zabronione. To bardzo dobra informacja, ponieważ same skutki wypalania traw mogą być tragiczne nie tylko dla środowiska, ale również dla ludzi. Dlaczego?
- Dym ze spalania jest bardzo niebezpieczny nie tylko dlatego, że zatruwa atmosferę. Płonąca trawa często utrudnia kierowcom jazdę po drogach, a gęsty dym ogranicza widoczność, co prowadzi do wielu wypadków i kolizji. Wszystko to doprowadzi do strat materialnych i osobistych tragedii.
- Ogień to także zagrożenie dla życia ptaków. Niszczone są ich legowiska na ziemi lub w zaroślach. Dodatkowo w przypadku pożarów czeka je śmierć.
- Dym zatruwa i zabija owady, takie jak pszczoły czy trzmiele. Owady te giną w płomieniach, co zmniejsza liczbę zapylanych kwiatów, a tym samym zmniejsza plony roślin.
- Nawet pojedyncze wypalanie, zmniejszy plon o 5-8. Warto wiedzieć, że potrzeba kilku lat, zanim gleba wytworzy te same plony, co przed pożarem. Zniszczona zostaje bogaty świat mikroorganizmów (bakterie, grzyby), które są niezbędne do utrzymania równowagi biologicznej.
- W przypadku pożaru temperatura gleby wzrośnie. Ta nagła zmiana temperatury może spowodować śmierć zwierząt glebowych potrzebnych do produkcji próchnicy.
- W wyniku spalania trawy i słomy dochodzi do niebezpiecznych pożarów: zabudowy wiejskiej, lasów, składowisk produktów rolnych i składowisk odpadów. To natomiast ogromne straty finansowe dla ludzi.
Co grozi za wypalanie traw?
Jaka jest kara za wypalanie traw? Rolnicy, którzy palą trawę, spotykają się z wieloma karami związanymi z ich działaniami. Oprócz mandatów, które mogą nałożyć policja lub prokuratura, Biuro Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa może również nakładać dodatkowe kary pieniężne.
Kodeks karny zabrania wypalania trawy, a sama kara wynosi aż do 5000 zł. Zgodnie z przepisami prawa palenie trawy może wywołać pożary w okolicznych budynkach, zagrażając życiu lub zdrowiu wielu ludzi, lub spaleniu mienia wielkopowierzchniowego i podlega karze pozbawienia wolności na czas określony od 1 roku do 10 lat. Jednocześnie z kodeksu karnego można wyczytać, że sprowadzanie bezpośredniego niebezpieczeństwa przez wcześniej wymienione czynności zagrożone jest karą więzienia, która może trwać od 6 do aż 8 lat.
Warto także przyjrzeć się jeszcze innym przepisom prawa. Mają one za zadanie ochronę lasów. Wypalanie wpraw w Polsce opisane jest także w Ustawie o Ochronie Środowiska.
Zgodnie z tym dokumentem każdy, kto spala trawę, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy drogowe lub trzcinę, będzie aresztowany lub ukarany grzywną. Prawo o ochronie lasów i terenów zielonych zabrania również wypalania trawy. Mówiąc ściślej, zabrania się podejmowania jakichkolwiek działań, które mogą spowodować zagrożenie w lasach i centralnych obszarach leśnych oraz w promieniu 100 m od granicy lasu. W szczególności dotyczy to:
- rozpalania ogniska poza miejscem wyznaczonym do tego celu,
- używania otwartego ognia,
- spalania wierzchniej warstwy gleby i resztek roślinnych.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa może nałożyć kary na rolników palących trawę za nieprzestrzeganie dobrych warunków rolniczych. Karą za spalanie trawy może być dotacja zmniejszona o około 3% w danym roku. Jednakże opisana kara nie jest nigdy stała. Wszystko dlatego, że ustala się jej poziom oddzielnie dla każdej sytuacji wypalania trawy. Próg ten można go zwiększyć do 5% lub zmniejszyć do 1%. Co ciekawe, jeśli rolnicy nadal będą palić trawę, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa może całkowicie pozbawić rolników dopłat na dany rok.
Ochrona lasów, zwierząt i środowiska jest bardzo ważną i potrzebną kwestią. Jak udowodniono, wypalanie lasów czy trawy nie jest korzystne dla gleby. Z całą pewnością warto przestrzegań poszczególnych przepisów prawa. Dzięki temu nie tylko dbamy o nasze otoczenie, ale również o portfele. Obecnie bardzo wiele zależy od tego, w jakim stanie będzie środowisko naturalne. Warto więc dbać o nie jak najlepiej i zagwarantować jak najlepszą przyszłość naszym potomkom.